Strefa Psychoterapia

Seks w ciąży

Seks w ciąży jest tematem który nasuwa wiele pytań. Ciąża to niewątpliwie szczególny i wyjątkowy okres w życiu każdej kobiety. To czas niosący ze sobą wiele zmian, niemal we wszystkich sferach życia przyszłej matki; również w sferze pożycia seksualnego. Nie ulega jednak wątpliwości, że w przypadku zdrowej kobiety, u której ciąża przebiega w sposób prawidłowy, nie ma żadnych przeciwwskazań, aby podejmować współżycie.

Seksualność

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), seksualność jest nieodłączną częścią osobowości każdego człowieka. Na pełny rozwój seksualności składają się potrzeby, które muszą być spełnione. Zaliczamy do nich: potrzebę kontaktu, intymności, czułości i miłości. Taki właśnie rozwój seksualności uznaje się za pełny i najbardziej pożądany.

Z pojęciem seksualności nieodłącznie związany jest popęd seksualny. Popęd seksualny jest uwarunkowany biologicznie. Ma on ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka i poczucie dobrostanu.

Seks w ciąży z perspektywy kobiety

Początkowe tygodnie ciąży stanowią formę przystosowania kobiety, szczególnie pierworódki, do stanu, w jakim się znajduje oraz zmian, jakie zachodzą w jej organizmie. W drugim trymestrze następuje zwykle akceptacja tego stanu. Dochodzi do wzrostu dobrego samopoczucia, silniejszego przeżywania stanów emocjonalnych oraz wzrostu aktywności psychicznej. W ostatnim trymestrze ponownie pojawiają się uczucia lęku i niepewności. Kobieta ciężarna, zwłaszcza pierworódka, obawia się nie tylko o dobry stan płodu. Również znacząco rośnie w niej lęk przed porodem, w szczególności przed związanym z nim bólem.

Popęd seksualny kobiety będącej w ciąży zmienia się w zależności od jej okresu i przebiegu. Przeżywanie tego stanu zależne jest od zmian osobniczych kobiety, jej aktualnej sytuacji życiowej i otoczenia. Zmiany te (jak również zmiany w wyglądzie przyszłych matek) oddziałują znacząco na ich aktywność seksualną, satysfakcję oraz jakość życia intymnego. Po części przekłada się to na częstość osiągania orgazmów.

Seks w ciąży: uwarunkowania

Zachowania seksualne podejmowane w okresie ciąży uwarunkowane są wieloma czynnikami o charakterze zarówno biologicznym, jak i psychospołecznym. I chociaż wiele ciężarnych kobiet zgłasza wzrost libido i brak zmian w odczuwanej z podejmowanego współżycia satysfakcji (Pauleta, Pereira i Graca, 2010), odbywanie stosunków płciowych w okresie ciąży wciąż wzbudza wątpliwości. Rezultaty badań wskazują na zmniejszenie aktywności seksualnej w tym okresie, zwłaszcza w III trymestrze ciąży (Bill i Colman, 1977; LaRossa, 1979; Pauleta, Pereira i Pereira i Graca, 2010).

Być może przyszłe matki, nawet jeśli w związku z wahaniami poziomu hormonów odczuwają silne potrzeby seksualne, rezygnują z ich zaspokojenia ze względu na obawy o stan zdrowia płodu.

Rezygnacja z życia seksualnego w okresie ciąży może być podyktowana również postrzeganiem siebie jako mniej atrakcyjnej partnerki w związku z dolegliwościami somatycznymi towarzyszącymi ciąży. W badaniach LaRossa (1979) z udziałem ciężarnych kobiet i ich partnerów, przyszłe matki dwukrotnie częściej niż mężczyźni wymieniały mniejszą atrakcyjność seksualną jako przyczynę rezygnacji i/lub ograniczenia podejmowanego współżycia.

Seks w ciąży z perspektywy mężczyzny

Po zobaczeniu dwóch kresek na teście ciążowym, nie tylko życie kobiety radykalnie się zmienia. Nie wszystkie przyszłe mamy dopuszczają do siebie myśl, że spodziewane przyjście na świat dziecka powoduje rozmaite zmiany w psychice partnerów.

Część mężczyzn czuje wręcz przerażenie, gdy myśli o sobie: przyszły ojciec. Tymczasem panie nierzadko mają pretensje do swoich partnerów: „Dlaczego nie cieszysz się z tego, że jestem w ciąży? Cieszysz się? Ja tego w ogóle nie widzę…”.

Niektórzy mężczyźni nawet przygotowywali się psychicznie na taką możliwość lub wręcz czekali, by usłyszeć upragnioną wieść od swojej drugiej połówki. Jednak postawiony przed faktem dokonanym facet nie do końca potrafi sobie z tym poradzić. Będzie musiał przecież być bardziej odpowiedzialny, spadnie na niego wiele dodatkowych obowiązków, zabraknie czasu na większość przyjemności.

Zmiany w psychice mężczyzn – zespół kuwady

• Mężczyźni też są zestresowani przebiegiem ciąży, ale nie każdy głośno o tym powie.
• Mężczyźni stają się bardziej prorodzinni.
• Wzrasta poczucie odpowiedzialności za potomka, co objawia się np. spokojniejszą jazdą samochodem, gdy obok siedzi kobieta w ciąży.
• Ciąża to dla mężczyzny misja – okres, w którym chce pokazać swoje najlepsze cechy.

Seks w ciąży: co można zrobić?

Przystosowanie się do ciąży i przygotowanie do roli rodzica to zadanie dla obojga partnerów. Mogą być dla siebie źródłem wsparcia, zwłaszcza, gdy dobrze rozumieją swoje reakcje. Pomaga w tym dobra komunikacja.

Warto otworzyć się i opowiedzieć o odczuciach, bez czekania na to, że druga strona zauważy, co się dzieje.

• Jeśli odczuwasz lęk przed współżyciem w ciąży, rozmawiaj o swoich obawach z lekarzem prowadzącym.
• Każda para małżeńska podchodzi do zagadnienia współżycia płciowego w okresie ciąży we właściwy dla siebie sposób.
• Zrozumienie, w jaki sposób kontakty seksualne w okresie ciąży ulegają zmianie, pozwala na pozbycie się obaw i niepokojów. Często sprawia, że współżycie staje się łatwiejsze do zaakceptowania i bardziej satysfakcjonujące. Wiedza pozwala także podjąć wysiłki mające na celu zmniejszenie negatywnych czynników wpływających na wzajemne relacje i akceptację tych, których zmienić się nie da.
• Drogie Panie nie marginalizujmy roli mężczyzn w przeżywaniu ciąży!

Anna Kubińska

Psycholog, Seksuolog, Psycholog Par

Anna Kubińska

Bibliografia
Butcher N. J., Hooley M. J., Mineka S. (2020), Psychologia zaburzeń. DSM-V, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Machaj A., Stankowska I., Poczucie atrakcyjności seksualnej kobiet w wieku prokreacyjnym po przebiegu ciąży i karmienia piersią, Nowiny Lekarskie, 80, 5, s. 323–333.
Makara-Studzińska M., Wdowiak A., Plewik I., Maria Kryś K. (2011), Seksualność kobiet w ciąży, Seksuologia Polska 2011, 9, 2, 85–90,Via Medica.
Nowosielski K., Kowalczyk R., Hadacz B. (2018), Miłość, seks i oksytocyna, Przegląd Seksuologiczny, nr 1, s. 2-14.
Ślizień-Kuczapska. E., Młyńska. S, Rabijewski. M., (2019) Seksualność kobiet karmiących piersią w pierwszym roku po narodzinach na podstawie wstępnej analizy klinicznej , Seksuologia Polska 2019, 17, 1, 28–34, Via Medica.