Strefa Psychoterapia

Psychoterapia. Czym jest. Jak się odbywa

Miewasz problemy z natłokiem myśli? Nie możesz poradzić sobie ze stresem? Wciąż zamartwiasz się codziennością? A może zdarza Ci się myśleć, że wszystko co robisz straciło koloryt i sens? Jest nas więcej niż sądzisz. W ostatnich latach liczba osób deklarujących obniżony nastrój znacząco wzrosła. Wciąż jednak nie zgłaszamy się po fachową pomoc. Czas to zmienić. Psychoterapia jest dla każdego, dla każdego kto potrzebuje wsparcia. Dlatego warto wiedzieć od jakiego specjalisty zacząć. 

Czym jest psychoterapia? 

Literatura mówi o psychoterapii jako o oddziaływaniach mających na celu poprawić funkcjonowanie i samopoczucie psychiczne osoby, która boryka się z trudnościami lub/i zaburzeniami natury psychicznej. Ale co to tak naprawdę znaczy? Oznacza to mniej więcej tyle, że w toku sesji z terapeutą, pacjent/klient ma możliwość spojrzenia na swoje przeżycia takimi jakie one są, spotkania się z nimi w atmosferze akceptacji i zrozumienia, ale także wzięcia odpowiedzialności za decydowanie o swoim życiu.  

Terapeuta jest więc swego rodzaju lustrem, które pomaga dostrzec własne emocje i przeżycia, zrozumieć ich źródła i zobaczyć jak wchodzą w interakcję z innymi ludźmi. Jego rolą jest więc aktywne słuchanie, dostrzeganie połączeń między przeżyciami i zachowaniami osoby z którą pracuje oraz uczestniczenie w tym procesie. Psychoterapeuta nie zajmuje się zatem doradzaniem ani wyręczeniem pacjentów w podejmowanych przez nich decyzjach.  

Kiedy zgłosić się na psychoterapię? 

Może się wydawać, że wizyta u specjalisty musi wiązać się z konkretną diagnozą, jak chociażby zaburzenia odżywiania, depresja i stany lękowe czy nerwica. Nic bardziej mylnego. Do psychoterapeuty warto udać się wtedy, gdy czujemy taką potrzebę. Jako istoty, którym nieobce są autorefleksja czy wahania nastroju, na różnych etapach życia możemy potrzebować wsparcia. Takim z pewnością jest terapia indywidualna. Jak więc poznać, że jej potrzebujemy? Utrzymujący się dłużej niż zwykle dyskomfort psychiczny, niezależnie od jego źródeł, niewątpliwie jest wskazówką, że warto pomyśleć o szukaniu pomocy. 

Psychiatria, psychologia i psychoterapia różnice

Dziedziny pomocy psychicznej są różne, warto więc wiedzieć do kogo zwrócić się po konkretną pomoc.  

Psychiatra to lekarz medycyny, który po ukończeniu studiów uzyskał specjalizację z tej dziedziny. Podstawą leczenia psychiatrycznego jest farmakoterapia, czyli leki. Warto udać się po taką poradę, gdy czujemy, że potrzebujemy wsparcia medycznego. Należy jednak pamiętać, że w wielu przypadkach leki nie wystarczą i lekarz psychiatra dodatkowo skieruje nas do psychoterapeuty. 

Psycholog jest zaś magistrem psychologii. W jego kompetencjach leży udzielanie wsparcia i psychoedukacji, a także szeroka diagnoza psychologiczna, np. badania neuropsychologiczne.  

Psychoterapeuta to osoba, która ukończywszy studia magisterskie (różnej specjalności) dodatkowo uczestniczyła w co najmniej czteroletnim szkoleniu psychoterapeutycznym, odbyła wymaganą ilość praktyk i po zdaniu egzaminu, uzyskała certyfikat psychoterapeutyczny. Polskie prawo dopuszcza do wykonywania zawodu także osoby będące w trakcie certyfikacji. 

Jak wygląda psychoterapia? 

Sesja terapeutyczna indywidualna trwa najczęściej od pięćdziesięciu minut do godziny. Terapia dla par od półtorej do dwóch godzin. Zwyczajowo pierwsze kilka spotkań poświęca się na wzajemne poznanie i ocenę, czy atmosfera współpracy jest dla obu stron sprzyjająca. Przy okazji spotkania podsumowującego te konsultacje, ustala się jasne zasady i cele (w tym formę płatności, jej wysokość i sposób odwoływania wizyt), nad którymi pacjent chce pracować. Umowa ta nazywana jest kontraktem terapeutycznym, w większości zawieranym ustnie, niekiedy pisemnie. Po tym etapie przychodzi czas na właściwą terapię. Tu dużą rolę odgrywa indywidualizm. W zależności od nurtu terapeutycznego (psychoterapia psychodynamiczna, systemowa, poznawczo-behawioralna czy humanistyczna) może to być terapia długoterminowa, bądź krótkoterminowa. Warto zwrócić na to uwagę podczas wyboru specjalisty.  

Ile trwa psychoterapia? 

Psychoterapia w zależności od rodzaju zaburzeń nastroju klienta, nurtu terapeutycznego czy zaangażowania osoby zainteresowanej może trwać od kilku do kilkudziesięciu spotkań. Terapia krótkoterminowa z reguły zamyka się w dziesięciu sesjach, natomiast terapia długoterminowa potrafi trwać kilka lat. Ramy te nie są jasno wyznaczone, a zależą w głównej mierze od klienta i terapeuty.  

Jaki jest cel psychoterapii? 

To pytanie, na które trudno jednoznacznie odpowiedzieć. O ile ogólnym celem psychoterapii jest poprawa nastroju i poradzenie sobie z trudnościami danej osoby, o tyle każdy człowiek i jego indywidualna historia nie dają się spiąć w ramy uniwersalnego celu. Sama psychoterapia zakłada przede wszystkim kontakt z jednostką. Jest więc nastawiona na osiąganie celów danej jednostki, które każdy z nas może inaczej rozumieć. 

Co mam zrobić, gdy otoczenie nie uznaje takiej pomocy? 

Wsparcie bliskich jest bardzo pomocne, bywa jednak że nie możemy na nie liczyć. W sytuacji, gdy zastanawiasz się nad rozpoczęciem terapii, ale boisz się reakcji otoczenia, pamiętaj, że nie musisz nikomu mówić o swoich planach. Do Ciebie należy decyzja kiedy, co i komu powiesz na temat swojego procesu terapeutycznego. Psychoterapeutę, z uwagi na kodeks etyczny zawodu, obowiązuje zachowanie pełnej tajemnicy w Twojej sprawie, niezależnie od poruszanych przez Ciebie wątków. Jedyna sytuacja, w której terapeuta może złamać tajemnicę, to działania mające na celu ratowanie życia, gdy uzna, że jest ono zagrożone. 

Dlaczego warto zgłosić się po pomoc? 

Przede wszystkim dlatego, że praca nad sobą w psychoterapii poprawia jakość życia. To jednak dość subiektywna i trudna do oceny myśl. Bardziej działającym na wyobraźnię może być fakt, że w Polsce na depresję choruje 1,5 mln osób. A mówi się, że to bardzo niedoszacowane dane. Dlaczego? Bo wielu z nas wciąż nie zgłasza się po pomoc, z obawy przed stygmatyzacją i odrzuceniem ze strony otoczenia. 

Depresja jest poważną i niebezpieczną, a co najgorsze, powszechną chorobą, która w najtrudniejszym scenariuszu prowadzi do śmierci. Dlatego nie wolno lekceważyć jej symptomów takich jak: lęki psychiczne, niechęć do życia czy objawy z ciała. W dobie koronawirusa skutki izolacji społecznej dotykają coraz więcej osób. W pierwszej połowie 2020 roku liczba zwolnień lekarskich związanych z zaburzeniami depresyjnymi wzrosła o 72% w porównaniu w pierwszym półroczem 2019. Zapewnij sobie wsparcie, nim problemy te dotkną także Ciebie.   

Bibliografia 

1. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w IDC-10, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne “Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków – Warszawa, 2000, s.107-108 

2. Kalat J.W., Biologiczne podstawy psychologii, PWN, Warszawa 2019, s. 464-465 

3. Pandemia pogorszyła już i tak słabą kondycję psychiczną Polaków 

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/256381,pandemia-pogorszyla-juz-i-tak-slaba-kondycje-psychiczna-polakow [dostęp 7.11.2021] 

4. 1,5 mln Polaków ma depresję, coraz częściej ludzie aktywni  

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/aktualnosci/96625,15-mln-polakow-ma-depresje-coraz-czesciej-ludzie-aktywni[dostęp 7.11.2021] 

5. Materiały Ministerstwa Zdrowia: Zdrowie psychiczne Polaków – w roli głównej mózg 

http://www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/promocja-zdrowia/jakdzialazdrowyczlowiek/zdrowie-psychiczne-polakow-w-roli-glownej-mozg/ [dostęp 7.11.2021]