Strefa Psychoterapia

Depresja – przyczyny, objawy, leczenie

Depresja jest czymś co może dotknąć każdego z nas. Wszyscy miewamy w swoim życiu momenty gorszego samopoczucia czy obniżonego nastroju. Mierzymy się z problemami w pracy, spłatą kredytu, kłótniami z bliskimi. Stresujące wydarzenia i nadmiar obowiązków mogą spowodować, że nasza koncentracja będzie słabsza, trudniej będzie się skupić, zrelaksować. Problem pojawia się w momencie, kiedy objawy te utrzymują się i utrudniają codzienne funkcjonowanie. To może być znak, że czas poszukać profesjonalnego wsparcia.

Czym jest depresja?

Depresja jest jednym z coraz częściej występujących i diagnozowanych zaburzeń psychicznych. Należy do tzw. zaburzeń nastroju (Wojtasik-Bakalarz, 2019). Objawy dotyczą trzech sfer życia: emocjonalnej (obniżenie nastroju, przygnębienie, rozdrażnienie, apatia), poznawczej (obniżenie koncentracji, trudności z koncentracją i skupieniem uwagi) oraz behawioralnej (wycofanie, izolacja, spowolnienie ruchowe) (Kołodziej, Brzezicka, 2015). Osoba chora na depresję cierpi; towarzyszą jej negatywne przekonania o sobie, swoim obecnym życiu i przyszłości. Objawy utrzymują się przez dłuższy czas i coraz bardziej utrudniają choremu codzienne funkcjonowanie.

Objawy depresji, epizod depresyjny

Czym jest epizod depresyjny? Jest to okres czasu, trwający co najmniej 2 tygodnie, w trakcie którego możemy zaobserwować poniższe objawy:

• gorszy nastrój – przygnębienie, rozdrażnienie;
• pesymistyczne myśli dotyczące przyszłości;
• utrata zainteresowań, niemożność cieszenia się tym, co do tej pory sprawiały radość (anhedonia);
• myśli i próby samobójcze;
• niski poziom energii, uczucie zmęczenia, które nie ustępuje;
• obniżona samoocena;
• poczucie winy;
• problemy z koncentracją i skupieniem;
• dobowe wahania nastroju – osoby cierpiące na depresję najczęściej odczuwają pogorszenie samopoczucia w godzinach porannych;
• zaburzenia snu – mogą objawiać się nadmierną sennością, problemami z zaśnięciem, częstym wybudzaniem przy ogromnych trudnościach z ponownym zaśnięciem;
• problemy seksualne – obniżenie popędu;
• wahania cyklu miesiączkowego;
• problemy z apetytem;
• bóle głowy, brzucha, karku

Epizodów depresyjnych w ciągu życia może wystąpić kilka. Mówimy wtedy o nawracających zaburzeniach depresyjnych. Wystąpienie pierwszego epizodu depresyjnego nie determinuje kolejnych, ale u sporej ilości osób kolejne się pojawiają.

Depresja: przyczyny

Badacze w wielu pracach wskazują czynniki, które mogą predysponować do zachorowania na depresję. Trudno jednak wskazać jednoznacznie na którąś z przyczyn. Wśród czynników możemy wymienić:

• zaburzenia w gospodarce hormonalnej (niedobór, obniżony poziom dopaminy, serotoniny i noradrenaliny);
• dotyczące struktur mózgu – mniejszy hipokamp (odpowiedzialny m.in. za emocje) u osób z depresją;
• trudne wydarzenia w życiu, traumy;
• wysoki poziom lęku (rozumiany jako cecha osobowości);
• zaburzenia osobowości – w rozpoznaniach niektórych z nich ryzyko zachorowania na depresję może być podwyższone;
• czarnowidztwo (negatywne przekonania dotyczące zarówno własnej osoby, jak i otaczającego świata, poczucie że otoczenie jest zagrażające);

Leczenie depresji

Jeśli opisane w artykule objawy utrzymują się przez dłuższy czas, oczywistym jest, że mogą powodować cierpienie, poczucie bezsensu, bezradności i niechęci. W takiej sytuacji ważne jest to, iż zawsze można zgłosić się do kogoś, kto udzieli pomocy w trudnej sytuacji. Wsparcie, udzielone przez osoby mające odpowiednie przygotowanie może rozpalić iskierkę nadziei i pomóc w walce z chorobą.

Farmakoterapia

Farmakoterapia jest obecnie główną metodą leczenia depresji. Dostępnych jest wiele środków, które charakteryzują się różnymi mechanizmami oddziaływania; mają też odmienne skutki uboczne. Przede wszystkim dokładny wywiad z pacjentem oraz doprecyzowanie jego oczekiwań co do leczenia są ważne przy wyborze odpowiednich leków.

Istotną kwestię stanowi obserwacja, jak organizm reaguje na przepisane preparaty. Podczas wizyt kontrolnych można dopasować, bądź zmienić je tak, aby oddziaływały na pacjenta jak najkorzystniej. Stosowanie ich zgodnie z zaleceniami może przynieść oczekiwane efekty: pomóc w leczeniu depresji.

Psychoterapia

Ważne jest, by osoba chorująca na depresję dostała wsparcie i pomoc; mogła opowiedzieć o tym, co się z nią dzieje, z czym sobie nie radzi. W trakcie spotkań z psychologiem czy psychoterapeutą prowadzona jest psychoedukacja podczas której pacjent może dowiedzieć się więcej o swojej chorobie: o tym, co można zrobić, żeby wyzdrowieć, a także jak zapobiegać jej nawrotom.

Psychoterapeuta może skierować również na konsultację do psychiatry, w celu przepisania leków, które są głównym składnikiem leczenia depresji.

Depresja to choroba o wielu twarzach – krąży wokół niej wiele mitów, ma wiele masek, powoduje sporo problemów i trudności w życiu. Nie jest jednak diagnozą nieodwracalną. Najważniejsze jest, żeby mierząc się z nią, szukać wsparcia i pomocy profesjonalistów. Można bowiem ją pokonać i odzyskać radość z życia.

Anita Całka

Psycholog

Anita Całka

Źródła

Kołodziej, A., Brzezicka, A. (2015). Jak depresja zmienia sposób patrzenia–przegląd badań dotyczących zmian we wskaźnikach okulograficznych u osób cierpiących na zaburzenia depresyjne. Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 10(1).

O depresji. Twarze depresji. (b. d.). Twarze depresji. https://twarzedepresji.pl/o-depresji/ (14.02.2022).