Kryzys na emigracji
Osobiste wyzwania na emigracji
Emigracja może być osobistym wyborem lub koniecznością. W obu przypadkach sytuacja ta niesie za sobą konfrontację z szeregiem wyzwań, na które nie zawsze jesteśmy przygotowani. Po jakimś czasie motywacja i siły do stawiania czoła pojawiającym się trudnościom mogą zacząć się wyczerpywać. Często dopiero wtedy zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne dla naszego dobrostanu były niektóre osoby, zwyczaje, czy też przewidywalność jutra.
Spotykane trudności
Odmienna kultura, zmiana codziennych nawyków, brak bliskich relacji, problemy z porozumiewaniem się, a dodatkowo wiele spraw, które były uregulowane w kraju pochodzenia i wydawały się oczywiste – tego wszystkiego trzeba nauczyć się na nowo. Nie pomagają też bariera językowa, często żmudne poszukiwanie pracy, stereotypy związane z cudzoziemcami, trudności lokalowe czy ograniczony dostęp do usług medycznych. Do tego dochodzi obciążenie emocjonalne wynikające z tęsknoty za domem i bliskimi tudzież niepokój w związku ze zobowiązaniami pozostawionymi w kraju pochodzenia.
Wszystko to może zachwiać poczuciem bezpieczeństwa i własnej wartości, zintensyfikować odczuwany stres, który przy braku wystarczającego wsparcia społecznego może doprowadzić do tego, że stracimy zapał, by konfrontować się z kolejnymi wyzwaniami, a wcześniej istniejące problemy lub skłonności do chorób zaczną dawać o sobie znać. Z tego powodu, warto być uważnym na swój stan zdrowia i samopoczucia oraz starać się reagować w sposób adekwatny.
Trudności adaptacyjne
Gdy pojawiają się stany napięcia, niepokoju, obniżonego nastroju i różnorodne problemy emocjonalne – jako konsekwencja trudności dostosowania się do poważnej zmiany życiowej, takiej jak przeprowadzka do innego kraju – może to oznaczać, że zmagamy się z zaburzeniami adaptacyjnymi. Najczęściej pojawiające się objawy prowadzą wtedy do pogorszenia zdolności przystosowania społecznego oraz zmniejszenia możliwości podejmowania efektywnych działań. Stresor, jakim może okazać się emigracja, skutkuje zaburzeniem integralności systemu sieci wsparcia społecznego i systemu wartości, co w – zależności od indywidualnych predyspozycji – może spowodować wystąpienie różnorodnych objawów. Poza wspomnianymi wcześniej, może pojawić się
lęk i zamartwianie się (lub mieszanina tych objawów), poczucie niezdolności do radzenia sobie i planowania przyszłości lub dalsze pozostawanie w obecnej sytuacji oraz pewne ograniczenie zdolności do wykonywania codziennych czynności. (…) Dominującą cechą może być krótka lub przedłużająca się reakcja depresyjna, a także zaburzenia innych emocji lub zachowania (ICD-10).
Niekorzystnym sposobem znalezienia ulgi może okazać się tendencja do sięgania po leki na własną rękę, stosowanie używek czy angażowanie się w przynoszące ulgę czynności. Może to doprowadzić nawet do wpadnięcia w nałóg. Jednak takie i inne sposoby nieadaptacyjnego regulowania emocji, po uzyskaniu chwilowego ukojenia, prowadzą tylko do większego cierpienia i pogłębienia trudności w efektywnym funkcjonowaniu.
Odzyskać równowagę. Wartościowe sposoby radzenia sobie ze stresem
Gdy stres zaczyna wymykać się spod kontroli, warto sięgnąć po szereg adaptacyjnych sposobów radzenia sobie i wzmacniania sił organizmu. Wśród nich znajdziemy zdrową dietę, dbanie o codzienną rutynę, zapewnienie odpowiedniej długości snu czy uprawianie sportu.
Przy użyciu dostępnych środków komunikacji, warto również zadbać o zachowanie kontaktu z dotychczasowymi przyjaciółmi i rodziną. Wysłuchanie i pocieszenie, gdy przechodzimy przez trudności, mogą przynieść znaczącą ulgę.
Kolejnym sposobem jest budowanie sieci wsparcia społecznego w nowym kraju. W opisanych wyżej sytuacjach można szukać praktycznych porad u osób mających podobne doświadczenia. Warto rozejrzeć się za grupami skupiającymi emigrantów, w których możemy znaleźć osoby zmagające się z podobnymi problemami. Ludzie ci też kiedyś zaczynali, byli samotni, szukali pracy oraz uczyli się obcego języka i kultury, a ich doświadczenie może być cennym źródłem praktycznej wiedzy.
Dodatkowo, w celu zbliżenia się do lokalnej społeczności, korzystnie jest dołączyć do miejscowych klubów sportowych, kółek zainteresowań czy też brać udział w wydarzeniach związanych z wymianami językowymi, gdzie w naturalnym kontekście będziemy mogli nawiązać nowe znajomości. Być może pozwolą one oswoić się i coraz lepiej rozumieć ludzi z obcego, jak dotychczas, kraju.
Specjalistyczne wsparcie
Zdarzają się jednak sytuacje, gdy osobiste zasoby są na wyczerpaniu i problemy, mimo wszystko, nas przerastają. Jest to moment, kiedy warto rozważyć zwrócenie się po specjalistyczne wsparcie psychologiczne lub psychoterapeutyczne. Nie zawsze jednak w kraju, do którego emigrujemy jest ono dostępne. Czasami problemem jest brak ubezpieczenia zdrowotnego, bariera językowa, różnice kulturowe czy wysoki koszt prywatnych konsultacji. Wówczas trudno o zbudowanie bezpiecznej, opartej na zaufaniu i zrozumieniu relacji pomocowej.
Wobec tego, dla niektórych osób odpowiednia okaże się coraz popularniejsza oferta wsparcia przy użyciu komunikatorów internetowych. Można wtedy tak dobrać specjalistę, by wcześniej wspomniane bariery szukania pomocy przestały istnieć. Umożliwi to zaopiekowanie się sobą w kryzysowym momencie, między innymi dzięki wzmocnieniu osobistych zasobów oraz zwiększeniu umiejętności regulacji emocji, a także pomoże działać w zgodzie z własnymi celami.
Gdy już zdecydujemy się na takie spotkanie, jedyne, o co trzeba zadbać, to dostęp do internetu, komputer z kamerą i słuchawkami oraz ciche pomieszczenie, do którego nikt nie będzie zaglądał ani nas podsłuchiwał. Pozwoli to na stworzenie bezpiecznej i intymnej atmosfery, która ułatwi swobodną rozmowę ze specjalistą.
Joanna Brzeska
Psycholog, Arteterapeuta
Bibliografia
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-radzic-sobie-ze-stresem
ICD-10. Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Tom 1. Wyd. 2008.